Mons Kallentoft - kryminał jest kobietą?

Niedawno okrzyknięto go królem kryminalnej powieści skandynawskiej. Na określenie to chciałoby się spojrzeć z przymrużeniem oka – wszak wielu autorów reklamuje się właśnie w ten sposób. Przyznać jednak należy, że Skandynawia potrafi pomieścić wielu dobrych pisarzy. Wśród nich bez wątpienia znajduje się Mons Kallentoft – szwedzki autor kryminałów. Debiutował dwanaście lat temu, a jego książki zostały dobrze przyjęte i przez czytelników, i przez krytykę. Najpopularniejsze z nich to te, których główną bohaterką jest komisarz Malin Fors. Ale jak? Kobieta? Komisarzem? W skandynawskim kryminale? Otóż to – konstruując tę postać Kallentoft wyłamał się z konwencji. W Polsce znamy parę jego książek, które i u nas zyskały miano bestsellerów. Są to: „Zło budzi się wiosną”, „Ofiara w środku zimy”, „Śmierć letnią porą” i „Jesienna sonata”. Już niedługo na sklepowe półki trafi „Piąta pora roku”. W przeciwieństwie do innych znanych i cenionych kryminałów rozwiązującym zagadkę nie jest tu ponury detektyw, nieco cyniczny, trochę zaniedbany i koniecznie z problemami alkoholowymi. Tutaj prym wiedzie kobieta – urocza, wysoka blondynka z zadartym nosem i świetną, atletyczną sylwetką. Co prawda jej życie również nie jest poukładane – podobnie jak swoi poprzednicy zbyt często zagląda do kieliszka i zmaga się z rodzinnymi problemami. Walczy ze zbrodniarzami, ale walczy też ze
swoją trudną przeszłością. Ci, którzy przyzwyczaili się do ponurych postaci detektywów, nie powinni skreślać książek Kallentofta ze względu na płeć wiodącej bohaterki. Pisarz ten nie idealizuje, wręcz przeciwnie. Lubi być brutalny. A tworząc postać Malin, korzystał z pomocy uwag małżonki, która chętnie radziła w sprawie kobiecej psychiki. Celem pisarza było więc nie tylko wydostać się z kryminalnych schematów, ale stworzyć naprawdę wiarygodną postać. Według niego kobiety są zdecydowanie bardziej interesujące niż mężczyźni – mniej schematyczne, skomplikowane, dają więcej możliwości pisarzowi tworzącemu wciągające historie. Trzeba przyznać, że coś w tym jest. Jego Malin to skomplikowana postać. Kallentoft w wywiadach krytykuje szwedzką policję, szczególnie tą rodzaju męskiego. Uważa, że jego rodzime komisariaty są pełne mało inteligentnych funkcjonariuszy, który myślą dość płytko, nie mają wyobraźni, są bezmyślnie brutalni. Dlatego to często kobieta lepiej sprawdza się na takim stanowisku. Ma bardziej otwarty umysł, nie kieruje się jedynie chęcią zaimponowania innym niczym prawdziwy macho czy innymi niskimi instynktami. Według pisarza wiele spraw prowadzonych w szwedzkiej policji zakończyło się skandalicznie właśnie z braku inteligentnych ludzi na odpowiednich stanowiskach. Być może kobiet. Ciekawą więc odmianą jest proza akurat tego pisarza pośród wielu innych, skandynawskich pozycji. I choć pewnie niejeden mężczyzna nie da wiary w to, że to kobieta będzie potrafiła rozwikłać brutalną zagadkę, to ilość sprzedanych egzemplarzy przez Kallentofta udowadnia, że wielu z przedstawicieli płci męskiej dało się przekonać. Prawdopodobnie do lektury przekonały ich jeszcze inne elementy prozy Szweda – to pisarz, który nie owija w bawełnę. Lubi ponury klimat, naprawdę brutalne morderstwa, z chęcią przedstawia szokujące zło, które czai się w ludzkiej duszy. Dobra, wciągająca lektura na lato.