2012.04.03// D. Jędrzejewska
Aleksander Dumas zatytułował pierwszą część słynnej trylogii płaszcza i szpady „Trzej muszkieterowie”, choć ulubionym bohaterem sporej rzeszy czytelników był ten czwarty – d’Artagnan. Akcja rozpoczyna się około roku 1625, kiedy na tronie Francji zasiada Ludwik XIII, ale rzeczywistym zarządcą jest pozbawiony skrupułów i litości kombinator, żądny władzy i bogactwa kardynał Richelieu. D’Artagnan ma wtedy osiemnaście lat i marzy o tym, by służyć królowi i wstąpić w elitarne szeregi królewskich muszkieterów.
W efekcie zbiegu okoliczności poznaje swoich przyszłych kompanów: Atosa, Portosa i Aramisa. Razem z nimi będzie walczył przeciwko intrygom kardynała i próbował uchronić przed jego knowaniami króla i królową. Trylogię Aleksandra Dumasa przetłumaczono na kilkanaście języków i wielokrotnie ekranizowano w różnych konwencjach.
„Trzej muszkieterowie” w reżyserii Freda Niblo (1921)
Douglas Fairbanks
Zaczęło się od kina niemego. W 1921 roku przygody dzielnych bohaterów zekranizowano jednocześnie w Europie i za oceanem. We Francji był to jednak krótkometrażowy, trwający 26 minut obraz, za to w Stanach Zjednoczonych reżyser Fred Niblo zaprezentował widzom już dwugodzinną adaptację. W główną rolę d’Artagnana wcielił się słynny przedwojenny amant Douglas Fairbanks, znany też z odgrywania Robin Hooda, Zorro czy Don Juana. Osoba Fairbanksa w dużej mierze zapewniła filmowi sukces finansowy – wszak przystojny aktor przyciągał do kin wiele kobiet.
„Trzej muszkieterowie” w reżyserii Maxa Lindera (1922)
Max Linder
Także kino nieme, ale produkcja głośna, ponieważ jej reżyserem, scanarzystą i głównym aktorem był niezrównany francuski komik kina niemego – słynny w Stanach Zjednoczonych Max Linder. Charlie Chaplin nazywał go swoim mistrzem, a parodia „Trzech muszkieterów” była jego przedostatnim filmem. Komik swego czasu miał romans z polską mężatką, tancerką. W 1924 nakręcił ostatni film, popadł w depresję i wraz z żoną popełnił samobójstwo w jednym z hoteli w Paryżu.
„Trzej muszkieterowie” w reżyserii George’a Sidneya (1948)
Adaptacja hollywodzka w reżyserii George’a Sidneya, ze scenariuszem dość wiernym oryginałowi Dumasa. Mamy tutaj mistrza musicalu Gene’a Kelly’ego (m.in. „Amerykanin w Paryżu”, „Podnieść kotwicę”) w roli d’Artagnana, aktora i pisarza Vincenta Price’a jako kardynała Richelieu oraz Milady de Winter w osobie pięknej femme fatale – Lany Turner. Dobre kino przygodowe ze znaczącymi elementami romasu.
„Trzej muszkieterowie” w reżyserii Richarda Lestera (1973)
Pierwsza współczesna adaptacja z lat 70-tych. Brytyjsko-amerykańsko-hiszpańską produkcję do dzisiaj uznaje się ją za najlepszy film o muszkieterach w historii kina. Reżyser Richard Lester („Sposób na kobiety”, „Petulia”, „Superman II/III”) zgromadził na planie całą plejadę gwiazd. Zagrali tu m.in.: Richard Chamberlain (Aramis), Oliver Reed (Atos; zagrał też ojca Szpilmana w „Pianiście” Romana Polańskiego), Christopher Lee (Rochefort), Charlton Heston (kardynał Richelieu; wcześniej Oscar za „Ben Hura”) oraz Faye Dunaway (Milady de Winter) i Raquel Welsh (Constance de Bonancieux; Złoty Glob za tę rolę). „Trzej muszkieterowie” z 1973 roku to klasyka świetnego kina przygodowego, z elementami romansu, brawurowymi scenami pojedynków i wspaniałych zdjęć. Trzeba obejrzeć.
„Trzej muszkieterowie 3D” w reżyserii Paula W.S. Andersona (2011)
Szumnie zapowiadana i reklamowana, zrealizowana w technologii 3D produkcja została źle przyjęta przez światową krytykę. Okazało się, że Paul W.S. Anderson, czyli reżyser „Mortal Kombat”, „Resident Evil” i „Obcy vs Predator”, niekoniecznie nadaje się do pracy przy ekranizacji klasyki literatury przygodowej.
Filmu nie zdołali uratować ani Mila Jovovich (Milady), ani „tolkienowski Legolas” Orlando Bloom (książę Buckingham), ani znany ze świetnej roli w „Bękartach wojny” Tarantino Christopher Waltz (kardynał Richelieu). „Trzej muszkieterowie 3D” to niestety kolejny smutny znak nowych czasów w kinie i raczej nie przypadnie do gustu starym wyjadaczom. Młodym też radzimy przymknąć oczy na nowe technologie i obejrzeć klasyk Richarda Lestera z 1973 roku.